GIẢI ĐÁP HAY NHẤT VỀ VẤN ĐỀ: NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ DỰ PHÒNG LÂY TRUYỀN HIV TỪ MẸ SANG CON

     Từ trước tới nay, đa phần mọi người luôn nghĩ rằng, đã bị nhiễm HIV thì không nên có con, mà nếu có thì chắc chắn đứa bé sinh ra sẽ bị lây HIV. Nhiều người phụ nữ không may mắc bệnh này vẫn khao khát muốn được làm mẹ, muốn có dù chỉ là 1 đứa bé, nhưng họ lại sợ, lại suy nghĩ sinh ra chỉ làm khổ con, nên tất cả chỉ dừng lại ở ước mơ mà không dám thực hiện.

     Giờ đây, tôi sẽ giúp những trường hợp như thế vẫn có con hoàn toàn khỏe mạnh, không bị lây HIV, vẫn được thực hiện thiên chức cao quý nhất của người phụ nữ - đó là làm mẹ. Chúng ta sẽ chia ra 3 tình huống như sau:

1. TRƯỜNG HỢP CHỒNG BỊ NHIỄM HIV, VỢ KHÔNG BỊ: Tình huống này hết sức đơn giản, muốn có con thì trước khi quan hệ vợ chồng không dùng bao cao su khoảng 3 tuần, người vợ sẽ được dùng thuốc ARV (điều trị dự phòng trước phơi nhiễm: PrEP), uống liên tục đến khi có tín hiệu đậu thai thì ngừng. Còn người chồng thì nên uống thuốc ARV đến mức không phát hiện virus HIV trong máu thì hãy quan hệ vợ chồng, cơ bản là K = K (không phát hiện virus HIV trong máu = không có khả năng lây nhiễm). Trong quá trình mang thai, người vợ nên đi làm xét nghiệm xem có bị nhiễm HIV hay không, nếu không thì con sinh ra không cần phải can thiệp gì hết.
2. TRƯỜNG HỢP VỢ BỊ NHIỄM HIV ĐANG UỐNG ARV: Vẫn uống thuốc ARV bình thường đến khi đo tải lượng virus HIV dưới ngưỡng phát hiện thì bắt đầu quan hệ vợ chồng để có con. Trong quá trình mang thai vẫn uống thuốc ARV bình thường, con sinh ra sẽ được uống ARV dự phòng lây nhiễm càng sớm càng tốt (con uống thuốc ra sao ở phần dưới).
3. TRƯỜNG HỢP PHỤ NỮ ĐANG MANG THAI PHÁT HIỆN BỊ NHIỄM HIV: Bắt đầu từ tuần thai thứ 14 phải uống thuốc ARV ngay, nên chọn phác đồ mạnh có nhóm PI, không tiêm được các thuốc kích miễn dịch nữa, sau khi sinh xong có thể tiếp tục phác đồ có nhóm PI hoặc lựa chọn phác đồ bậc 1.

Điều quan trọng là đứa con sẽ uống thuốc ARV để dự phòng lây nhiễm HIV ra sao???

       Có thể dùng liều đơn Nevirapine (NVP) 6mg uống 1 lần + Zidovudine (AZT) 4mg/kg ngày uống 2 lần trong 4 - 6 tuần hoặc NVP liều 200mg/m2 uống ngày 1 lần liên tục trong 4 - 6 tuần.

Thuốc có dạng viên nén NVP 200mg hoặc huyền dịch AZT 10mg/ml, NVP 10mg/ml.

       Mua thuốc ở đâu: 

+ Nếu sinh em bé ở một số viện như Từ Dũ, đến ngày sinh họ sẽ cho tờ giấy chỉ định, người nhà mang sang bệnh viện Nhi đồng 1 mà lĩnh thuốc về uống theo phác đồ.

+ Nếu không muốn lộ thông tin, không muốn người thân biết thì mua sẵn thuốc, tuy nhiên chỉ có dạng viên nén, không mua được dạng dung dịch pha sẵn, hơn nữa rất hiếm và khó mua.

Cách tính liều của AZT theo cân nặng của trẻ thì dễ rồi (4mg/kg cho một lần uống, ngày uống 2 lần), còn với NVP, phải tính theo diện tích da cơ thể của trẻ theo công thức sau:

      Ví dụ: trẻ sinh ra khoảng 3 kg, chiều dài 50cm, thì BSA của trẻ là 0,2 mét vuông, suy ra mỗi ngày trẻ cần uống NVP liều 40mg. Như thế nếu có dạng huyền dịch pha sẵn thì cho uống 4ml, nếu phải dùng dạng viên thì hòa tan vào một lượng nước vừa phải rồi lấy 1/5 lượng thuốc đã hòa tan cho trẻ uống (vì viên dùng để pha là NVP 200mg).
      Tác dụng phụ của thuốc ARV lên trẻ sơ sinh: có thể gây nhiễm độc ti thể (Mitochondrial Toxicity), căn nguyên do thuốc ARV nhóm NRTI (gồm AZT, TDF, d4T, 3TC, DDI, ABC, FTC...) gây loạn dưỡng cơ, yếu cơ, nhược cơ, rối loạn thần kinh ngoại biên (tê bì tay chân, yếu liệt), viêm tụy, nặng hơn nữa là toan chuyển hóa, ứ đọng acid lactic trong các mô cơ thể dẫn đến mất năng lượng nuôi sống tế bào, suy đa cơ quan thậm chí là tử vong. Tất nhiên tỉ lệ này ít thôi, nên các mẹ đừng quá lo lắng, rất nhiều nghiên cứu trên thế giới đã được thực hiện cho thấy hầu như trẻ sinh ra hoàn toàn khỏe mạnh và sống bình thường cho tới trưởng thành.

     Mọi thắc mắc xin liên hệ BS.Thắng 0988778115.